In de wereld van sportprestaties draait het om meer dan alleen fysieke kracht en technische bekwaamheid. Hoewel deze aspecten essentieel zijn voor succes, is er nog een ander cruciaal element dat vaak over het hoofd wordt gezien: de cognitieve vaardigheden van een sporter. Recente bevindingen benadrukken dat het trainen van deze mentale vaardigheden de sleutel kan zijn tot het bereiken van een beter resultaat op het veld.
Traditioneel gezien wordt de prestatie van een sporter beoordeeld op basis van vier pijlers: techniek, tactiek, fysiek en mentaal. Terwijl deze pijlers van onschatbare waarde zijn voor de beheersing van een sport, zien we dat naarmate een sporter hoger in niveau komt, de meeropbrengst van training afneemt. Deze verminderde meerwaarde kan grotendeels worden verklaard door de beperkingen van cognitieve vaardigheden. Onderzoek ondersteunt deze stelling, waaruit blijkt dat experts zich onderscheiden van beginners door hun verbeterde cognitieve vaardigheden. Dit vertaalt zich in het sneller herkennen van spelsituaties, een beter geheugen voor nieuwe spelsituaties, snellere informatieverwerking en het vermogen om snel en doelgericht te handelen.
Het is dan ook interessant om te overwegen wat er zou gebeuren als sporters gericht trainen op deze cruciale cognitieve vaardigheden die specifiek zijn voor hun sport. Neuropsychologie heeft aangetoond dat ons brein plastisch is en dat cognitieve vaardigheden kunnen worden getraind. (Lees verder onder de foto)
Hier zijn vier voorbeelden van deze essentiële cognitieve vaardigheden en hoe ze een verschil kunnen maken in sportprestaties:
Inhibitie: Dit is het vermogen om natuurlijke impulsen of reacties te onderdrukken, vooral in situaties waarin deze niet wenselijk zijn. Bijvoorbeeld, het vermogen om je natuurlijke neiging om versnelling in te zetten te onderdrukken wanneer het niet in lijn is met je raceplan.
Concentratie en Focus: Het trainen van gerichte aandacht kan leiden tot een verbeterde waarneming van relevante prikkels, wat resulteert in een betere inschatting van de situatie en een hogere kwaliteit van actie. Denk aan een verrevelder in honkbal die van grote afstand een bal ziet aankomen en deze moet vangen.
Ruimtelijk Inzicht: Deze vaardigheid gaat over het herkennen van patronen en de verhoudingen tussen objecten. Het helpt een sporter om een accuraat mentaal beeld van de omgeving te behouden, wat essentieel is bij sporten waar positionering van belang is, zoals volleybal of freerunning.
Cognitieve Flexibiliteit: Het vermogen om snel te schakelen en effectief te handelen in onvoorziene situaties. Het oplossen van complexe en chaotische situaties kan het verschil maken tussen succes en mislukking.
Als trainers en coaches is het belangrijk om het potentieel van sporters niet alleen vanuit de traditionele prestatiematrix te benaderen, maar ook te kijken naar de rol van cognitieve vaardigheden. Door deze vaardigheden gericht te trainen, kunnen sporters hun prestaties naar een hoger niveau tillen. Dus, vergeet niet: Train met het brein in gedachten!