De nummer 10, de creatieve aanvallende middenvelder, is een iconische positie in het voetbal die door de jaren heen een opvallende evolutie heeft doorgemaakt. Oorspronkelijk bekend als de “enganche” in Argentinië, de “numéro dix” in Frankrijk, en de “trequartista” in Italië, heeft deze spelmaker een cruciale rol gespeeld in de geschiedenis van het voetbal. In dit artikel duiken we in de geschiedenis en de veranderingen die deze positie heeft ondergaan.
De Oorsprong van de Nummer 10
De term “nummer 10” verwijst naar de centrale, aanvallende middenvelder die zijn ploeg en dan vooral de aanval ondersteunt en kansen creëert voor zijn medespelers, terwijl hij ook zelf kan scoren. Over het algemeen krijgt de speler met dat speciale rugnummer ook veel ruimte. Of maakt hij veel ruimte voor zichzelf. Legendarische spelers als Pelé, Puskás, Maradona, Platini, Zidane, Ronaldinho en Messi hebben het iconische rugnummer 10 gedragen en worden geassocieerd met briljante voetbalkunst. Deze spelmakers werden vereerd als de beste spelers van hun ploegen of landen.
In Argentinië, waar de positie bekendstaat als “enganche,” was de nummer 10 de spelmaker die het middenveld en de aanval met elkaar verbond. Argentinië speelde vaak met een 4-3-1-2-formatie om hun sterren te laten schitteren. In Frankrijk werd de nummer 10-positie ingenomen door Michel Platini, die zijn ploeg naar de Europese titel leidde in 1984. Frankrijk had daarna met Zinédine Zidane een waardige opvolger voor de nummer 10-positie. Elk hadden ze hun eigen stijl, de ene wat zwieriger dan de andere, de ene zeker meer technisch dan de andere. Denk maar aan de Zidanebeweging! (Lees verder onder de foto)
De Invloed van de Premier League
In de jaren ’90 introduceerde Eric Cantona de nummer 10-positie in de Engelse Premier League bij Manchester United. Hij profiteerde van de ruimte tussen het middenveld en de verdediging van de tegenstander om zijn ploeggenoten te bedienen. Zijn succes leidde tot andere clubs die ook op zoek gingen naar dit type speler in het buitenland. Begin jaren 2000 begonnen ploegen zich aan te passen aan de nummer 10-positie door extra verdedigende middenvelders in te zetten. Hierdoor kregen de spelmakers minder ruimte en moesten ze zich meer aanpassen aan defensieve taken. Inverted wingers in een 4-3-3-formatie namen ook de rol van creatieve spelmakers over door naar binnen te komen en hun beslissende bijdrage te leveren. (Lees verder onder de foto)
De Moderne Nummer 10
Vandaag de dag is de traditionele nummer 10-positie zeldzamer geworden. De druk om verdedigend werk te verrichten heeft ertoe geleid dat spelmakers zich meer aanpassen en vaak lager op het veld worden geplaatst, zoals regista’s of verdedigende middenvelders. De creativiteit en technische vaardigheden zijn echter niet verdwenen, meer spelers op verschillende posities beschikken erover en worden in de basis gedropt door trainers en danken hun technisch vermogen aan hun talent en natuurlijk ook hun opleiding. Het spel is geëvolueerd en andere posities hebben de rol van spelmaker overgenomen. Geen enkel topteam kan zich echter nog veroorloven om volledig afhankelijk te zijn van één speler, zoals dat in het verleden wel het geval was. Lionel Messi in het Barcelona van enkele jaren geleden is hiervan een duidelijk voorbeeld. Voetbal blijft evolueren, en we kunnen alleen maar benieuwd zijn naar wat de toekomst voor deze geweldige sport in petto heeft.